آب اکسیژنه چیست؟

آب اکسیژنه ( یا همان پراکسید هیدروژن) ماده ی است با خصوصیات و کاربردهای متفاوت؛ این ماده در صنایع کاغذسازی، بهداشتی، دارویی، نظامی، هوا فضا، رنگ و صنایع مختلف دیگر کاربرد دارد و علت گستردگی کاربرد آن در صنایع مختلف، مربوط به خواص ویژه طبق جدول شماره ۱ و غلظت های متفاوت این ماده می باشد. این ماده شیمیائی در داخل کشور با گریدهای صنعتی و غذایی مختلف با درجه خلوص۳۰% الی ۷۰% بکار برده می شود.

خواص فیزیکی و شیمیایی آب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید)

در جدول زیر مشخصات و ویژگی های کامل اب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید) آمده است.

کاربردهای آب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید)

در جدول ذیل کاربردهای جهانی آب اکسیژنه با گریدهای مختلف در صنایع مصرف کننده آورده شده است.

درخصوص کاربردهای آب اکسیژنه و نحوه استفاده در هر یک از صنایع ۱۱ گانه فوق بر روی لینک زیر کلیک نمایید:

کاربردهای اب اکسیژن (هیدروژن پراکسید)

روش تهیه آب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید)

نزدیک به ۹۰% آب اکسیژنه تولیدی در دنیا از روش اتواکسیداسیون آنتراکینون می باشد. به عبارتی تمامی تولید تجاری این ماده از طریق اتواکسیداسیون صورت می گیرد و روش های دیگر تقریبا” منسوخ گردیده اند . به طور کلی می توان گفت که این واکنش بر طبق نمودار زیر صورت می گیرد:

در این روش آلکیل آنتراکینون در حضور کاتالیزور پالادیوم هیدروژنه شده و به آنتراهیدروکینون تبدیل می گردد این ماده نیز مجددا” در حضور اکسیژن هوا به آلکیل آنتراکینون و آب اکسیژنه تبدیل می شود.

در زیر تصویری شماتیک از یک کارخانه آب اکسیژنه به تصویر گذاشته شده است.

نام های آب اکسیژنه:

اب اکسیژنه در جوامع و کشورهای مختلف دارای اسامی متعددی است مثلا در کشور ایران علی رغم نام بین المللی آن که هیدروژن پراکساید می باشد اسامی دیگری مثل آب اکسیژن و هیدروژن پراکسید مورد استفاده قرار می گیرد.

بعضی از اسامی آب اکسیژنه و رسم الخط آن در کشورهای مختلف در ذیل آمده است:

بیروکسید الهیدروجین , فوق أکسید الهیدروجین , الماء الأکسجینی , ماء الأوکسجین

Hydrogen peroxide , Dioxidane Oxidanyl , Perhydroxic acid , Hidrojen peroksit , Hidrogen peroksid , peroxide , гидроген , гидроген , Суутек перекиси , Сутегі асқын , წყალბადის , ეჟანგი , ջրածնի պերօքսիդ

خطرات آب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید):

تاثیرات بحرانی بالقوه روی سلامتی:

بسیار خطرناک در صورت تماس پوستی (حساسیت زا)، تماس چشمی (حساسیت زا). خطرناک در صورت تماس پوستی (خورنده، نفوذ کننده)، تماس چشمی (خورنده)، در صورت بلع . کمی خطرناک در صورت استنشاق (محرک شش). مایع یا اسپری می تواند بافت را تخریب کند بخصوص روی غشای مخاطی چشم ها، دهان و محفظۀ استنشاق. تماس پوستی می تواند سوختگی ایجاد کند. استنشاق اسپری ممکن است باعث ایجاد حساسیت شدید در محیط استنشاق مانند سرفه، خفگی یا تنگی نفش شود. تاثیر طولانی مدت، سوختگی در پوست و زخم ایجاد می کند. تاثیر طولانی مدت می تواند حساسیت در تنفس ایجاد کند. سوختگی چشم ها از طریق سرخ شدن، آبریزش و خارش قابل تشخیص است. سوختگی پوست از طریق خارش، رد افتدان، یا در مواقعی تاول قابل تشخیص است.

آب اکسیژن می تواند ریه ها را تحریک کند . تماس های مکررممکن است سبب بروشیت شود که با سرفه ، خلط وکوتاهی تنفس همراه است . تماس طولانی مدت گاهی باعث سفیدی موقت پوست و احساس سوزش می شود . غلظتهای بالاترمی تواند سبب راش پوستی قرمزی و تاول شود .

کمک های اولیه:

تماس چشمی:
در صورت وجود لنز در چشم آن را بر دارید. در صورت تماس به سرعت چشم ها را با مقدار زیادی آب برای حداقل ۱۵ دقیقه شستشو دهید. آب سرد ممکن است بهتر باشد. سریعا تحت معالجه پزشکی قرار بگیرید.
تماس پوستی:
در صورت تماس، به سرعت محل را با مقدار زیادی آب برای حداقل ۱۵ دقیقه شستشو دهید و لباس ها و کفش های آلوده را در بیاورید. پوست حساسیت داده را با پماد پوشش دهید. از آب سرد استفاده کنید. لباس ها و کفش ها را قبل از پوشیدن بخوبی بشورید. سریعا تحت معالجه پزشکی قرار بگیرید.
تماس های پوستی جدی:
با صابون ضد عفونی کننده بشورید و پوست آلوده را با کرم ضد باکتری پوشش دهید. سریعا تحت معالجه پزشکی قرار بگیرید.
استنشاق:
در صورت استنشاق سریعا به هوای تمیز بروید. در صورت عدم توانایی به تنفس، از تنفس مصنوعی دهان به دهان استفاده شود. اگر تنفس دشوار است اکسیژن بدهید. سریعا تحت معالجه پزشکی قرار بگیرید.
استنشاق جدی:
قربانی را سریعا به ناحیه امن ببرید. لباس های تنگ مثل یقه، کراوات، کمر بند و یا مچ بند قربانی را شل کنید. اگر تنفس دشوار باشد اکسیژن بدهید. اگر قربانی نفس نمی کشد به او تنفس دهان به دهان بدهند. اخطار: زمانی که کسی می خواهد تنفس دهان به دهان بدهد ممکن است خطراتی او را تهدید کند اگر مواد تنفس شده سمی، عفونی یا خورنده باشد. سریعا تحت معالجه پزشکی قرار بگیرید.
بلع: هرگز قربانی را مجبور به استفراغ نکنید مگر اینکه پزشک معالج صلاح بداند. هرگز چیزی را در دهان فرد ناهوشیار قرار ندهید. لباس های تنگ مثل یقه، کراوات، کمر بند و یا مچ بند قربانی را شل کنید. در صورت مشاهده علائم حتما به پزشک مراجعه کنید.

.

آب اکسیژنه | هیدروژن پراکسید | ۳۵% – ۱Kg