حلالها مایعات فراری میباشند که نقش مهم آنها در در صنایع رنگسازی روشن است. در
صنعت رنگسازی از رزین های صددرصد غیر فرار نمیتوان استفاده کرد از این رو آنها را
بکمک حلالها به ۳۰ ال ۸۰ درصد غیر فرار تبدیل مینمایند تا ویسکوزیته را کاهش داده
در نتیجه قدرت جاری شدن را افزایش.
کاربرد حلال در صنایع رنگسازی مهمتر از دیگر صنایع است بخاطر برس زدن تشکیل فیلم
براقیت زمان خشک شدن همگی تابع درصد غیر فراررنگ بوده و این حلال است که با
قدرت انحلال کنندگی خود به درصد مورد نیاز دلخواه و قابل مصرف میرساند.
انتخاب درست حلال از عوامل مهم بوده که بر خواص رنگ اثر مستقیم داشته.
و نقطه جوش و نقطه اشتعال قیمت رنگ بو مقاومت ضد خوردگی را نام برد.
وقتیکه درصد یک حلال به یک رزینی بیشتر وبیشتر میگردد به نقطه ای میرسد که رزین
در حلال تهنشین میگرددکه این حالت را حد رقیق شدن گویند . حد رقیق شدن یک محلول
عامل مفیدی جهت اطلاع از درجه امتزاج پذیری یک رزین و یک حلال است.
لولینگ جاری شدن یا فلوئینگ شره نمودن براقیت برس خوری خشک شوندگی تاثیر دارد
درجه تبخیر یک حلال برای رنگهای ترموپلاست مهم بوده و یک حلال یا سرعت تبخیر آهسته
ممکنست زمان خشک شدن را طولانی و در نتیجه فلوینگ را خراب و با عث شره شدن
گردد.
استفاده ازحلالهای سریع فرار بدلیل کمی اتلاف وقت در جهت خشک نمودن فیلم یک
رنگ بیشتر از سایر دیگر حلالها میباشد و اما اگرچنانچه حلالهای سریع فرار به تنهایی
بکار رون علاوه بر ایجاد مشکلاتی فلوئینگ ضعیف را میکنند و بلکه تبخیر سریع آن باعث
اختلاف غلظت زیاد سطح و عمق گردیده سطح زودتر از عمق خشک میگردد باعث جوش
زدن میگردد.که بایستی حلالهای سریع فرار را بصورت مخلوط استفاده کرد.
بخارهای حاصل از آن حلال برابر باشدبا فشار اتمسفر. حلالها از نظر نقطه جوش به ۳
قسمت تقسیم میشوند.
۲- نقطه جوش متوسط(رنگهای مورد استفاده با برس)
روی سطح یک مایع تشکیل و مخلوط آن قادر به انتقال یا تکثیر شعله ای در چند لحظه
گردد را درجه حرارت نقطه اشتعال گویند. هرچه سرعت تبخیر حلالی بیشتر باشد
درجه نقطه اشتعال آن پایین تر است و بعکس.
آن از طریق تنفس وارد جریات خون گردیده و برای سلامتی بدن مضر است از حلالهای
سمی میتوان متانل بنزن سیکلوهگزانون و غیره را نان برداز حلالهای کمتر سمی میتوان
تولوئن زایلن ۴۰۲ را نام برد.
حلال یکی باشد که وزن مخصوص را میتوان از طریق وسیله ای به نام پیکنومتر بدست آورد
خاصیت ضد خوردگی و اسیدی: حلالها میبایستی مواد سولفوری در خود نداشته باشد کهاین مواد بر فلزات اثر گذاشته و با پیگمنت ها و رزین ها واکنش داده باعث خوردگی شود
.
حلالهای مصرفی در صنایع رنگسازی به ۷ قسمت تقسیم مشوند:
به حلالهای گفته میشود که از نفت قیر و ذغال سنگ بدستآیدو فقط اتمهای کربن و ئیدروژن
در خود داشته باشد که ارزان قیمت و با حلالیت مناسب میباشند که بیشتر برای رقیق
کردن روغنها وارنیشها و رزینهای آلکیدی بکار می روند که شامل آلیفاتیک ها- آروماتیک ها
– نفتانیکها میباشند.
به ئیدروکربنهای اشباع با زنجیره های خطی اطلاق میگردد که با افزایش وزن مولکولی
سرعت تبخیر کندتری بدست می آورندمثل ماینرال اسپریت که در صنایع رنگسازی از حلال
۴۰۲ شرکت نفت استفاده میشود که وزن مخصوص آن ۰٫۸ میباشد که نقطه جوش آن بین
۱۵۵تا ۲۰۵ درجه سانتیگراد و نقطه اشتعال آن ۳۷٫۸ درجه میباشد
.ئیدروکربنهای آروماتیک:
که سیکلی بوده و ساختمان حلقوی بنزنی دترندکه قدرت حلالیت و بوی بیشتری ازآلیفاتیک
ها دارن که شامل بنزن تولوئن زایلن میباشد.
تولوئن:
ماکزیمم حلالیت را بین آروماتیکها دارد و سرعت تبخیر سریع از موارد مصرف دیگر آن در رنگهای
هواخشک کلروکائچو بعنوان یک حلال رقیق کنندهکاهش قیمت حلالهای فوری نیتروسلولز نام
برد.که وزن مخصوص آن۷٫۲۵ و نقطه جوش ۱۱۰-۱۱۱ و نقطه اشتعال ۴٫۵ درجه سانتیگراد را دارد.
خواص مشابه تولوئن را دارد که جهت انحلال رزینهای آلکیدی کوتاه روغن و کلروکائچو و پلی
اورتان استفاده میگردد یک حلال مناسب ضد شره رنگهای مصرفی با اسپری میباشد که وزن
مخصوص آن ۷٫۲۵ نقطه جوش ۱۳۸-۱۴۱ و نقطه اشتعال ۴٫۵ درجه میباشد
اپوکسی پلی اورتان سیلیکونی میباشند که شامل الکلها – استرها – کتونها- اترالکلها
میباشند.
از الکلهائی که در صنایع رنگسازی استفاده میشود موارد زیر را میتوان نام برد
:از همه الکلها قویتر میباشد و بخاطر سمی بودن بندرت استفاده میشود و سریع تبخیر
میگردد.که وزن مخصوص آن ۰٫۷۹۳ و نقطه جوش آن ۶۴٫۴ و نقطه اشتعال ۱۶٫۷ میباشد.
بعنوان ضدیخ میکروب کش استفاده میگردد. که وزن مخصوص آن ۰٫۷۹۰ نقطه خوش ان
۷۷٫۲-۸۰ درجه و ونقطه اشتعال آن ۲۱٫۱ میباشد
سرعت تبخیر کندتری از اتانل داشته بوئی شبیه استن و اتانل دارد که وزن مخصوص ان ۰٫۷۸۶
و نقطه جوش ان ۸۱٫۱-۸۳٫۳ و نقطه اشتعال ان ۱۸٫۹ درجه میباشد.
در حلالهای آلی و مقدار بسیار کم در آب حل میگردد حلال خوبی برای چربیها و پلاستی سایزر ها
و حلال اصلی رزین ملامین در رنگهای کوره ای میباشد ایزوبوتانل هم خواص تقریبا مشابه ای
دارد و ارزانتر از نومال بوتانل میباشد.
استری جهت انحلال رزینهای مصنوعی از قبیل اترسلولز پلی وینیل استات و پلی وینیل
بوتیرال استفاده میگردد در رنگسازی بیشتر از حلالهای استری زیر استفاده میگردد.
دیگر استاتها دارد مصرف بیش از حد آن باعث ایجاد ویسکوزیه بیشتر سختی کمتر و قیمت
نهایی بیشتر میگردد
خوبی برای نیتروسلولزها کلروکائچو پلاستی سایزرها میباشد.
اکرولیک نیتروسلولزدر حلالهای کتونی حل میگردند. که شامل:
یا دی متیل کتون حلالیت بسیار قوی دارداما بدلیل سرعت تبخیر بسیار سریع در نتیجه
مقاومت بلاشینگ ضعیفمصرفش در رنگهای فوری کم و بیشتر برای افزایش قدرت انحلال
پذیری الکرولیکها و رنگبرها مصرف میگردد.
و رزینهای اپوکسی و پلی اورتان بکار میرود و بدلیل قیمت بالاتر از استن بندرت استفاده
میشود
.برد که مایعی با بوی دلپذیرو قابل حل در اغلب حلالهای الی بیشتر بعنوان حلال رنگهای
بطریق برس استفاده میگردد در ماینرال اسپریت حل نمیگرددسرعت تبخیر آهسته آن به
رنگ خصلت برس خوری خوبی میدهد
در آب و بسیاری از حلالهای آلی محلول بوده در ضمن یک حلال خوبی برای پلی وینیل
کلراید بشمار میرود جهت انحلال آن از مخلوط یک حلالی نسبت ۲ به ۱ تترائیدرو فیورن
به متیل اتیل کتون استفاده مینمایند
گرانقیمت و اندکی سمی هستند.
بعلت گرانقیمت بودن و سمی مصرف کمتری در رنگسازی دارند