محلول های خود تمیز کننده نانو علاوه بر ایجاد خواص آنتی استاتیـــک که موجب دور نمودن گرد و غبار از سطوح می شوند می توانند با توجه به خاصیت فتو کاتالیستی خود با جذب آب و نیز با استفاده از نور خورشید (اشعه ی UV) سطح را از هر گونه آلـودگی پاک کنند که از آن با عنوان خود تمیز شوندگی یاد می شود.
همانطور که در شکل روبرو مشاهده می فرمایید اشعه ی UV موجود در نور خورشید آلودگی های روی سطح (مواد ارگانیک) را تجزیه می نماید و آنها را به آب و دی اکسید کربن تبدیل می کند ، این فرایند به صورت برعکس در گیاهان انجام می شود یعنی آب و دی اکسید کربن با استفاده از نور خورشید تولید مواد ارگانیک برای گیاهان می نمایند.
شیشه ها آلودگی را به سرعت به خود جذب می‌کنند، با بارش چند قطره باران و یا حتی با کوچکترین تماس دستی آلوده می‌شوند. این مسئله شاید برای شیشه‌های پنجره یک خانه مسکونی چند طبقه اهمیت چندانی نداشته باشد، اما برای ساختمان‌های بلند مسئله قابل توجهی می‌شود
شیشه‌ها خود تمیز شونده رفتار و عملکرد متفاوتی از شیشه‌های آبگریز دارند. برای فهم چگونگی کارکرد این شیشه‌ها لازم است که با نوع خاصی از مواد شیمیایی به نام “مواد فوتوکاتالیست” آشنا شویم. فوتوکاتالیست‌ها موادی هستند که در حضور نور (فوتو) از خود خاصیت کاتالیستی نشان می‌ده
ند. یعنی اگر این مواد در معرض تابش نور قرار گیرند، می‌توانند سرعت انجام یک واکنش خاص را بدون دخالت در آن افزایش دهند. یکی از این مواد دی‌اکسید تیتانیوم است. هنگامی‌که دی‌اکسید تیتانیوم در معرض تابش اشعه ماورای بنفش، که در نور خورشید وجود دارد، قرار می‌گیرد تغییراتی در ساختار آن به وجود می‌آید که آنرا به ماده‌ای بسیار فعال و بسیار آب‌دوست تبدیل می‌کند. اگر اندازه ذرات دی‌اکسید تیتانیوم تا حد چند نانومتر کوچک باشد، این ماده آن‌قدر فعال می‌شود که می‌تواند به طور کامل با آلودگی‌ها، لکه‌های چربی و مواد آلی (که در دیواره سلولی باکتری‌ها هم وجود دارند) روی شیشه واکنش داده و آنها را به آب و دی اکسید کربن (CO2) تبدیل کند. این واکنش، چسبندگی ذرات آلودگی را به سطح کاهش می‌دهد. از سوی دیگر بر روی یک سطح بسیار آب‌دوست، آب به طور کامل و به صورت یک لایه پخش می‌شود. این لایه یکنواخت آبی می‌تواند ذرات و آلودگی‌هایی را که به‌طور ضعیفی به سطح متصل شده‌اند، از جا کنده و با خود پایین آورد.
شیشه های خود تمیز شونـده ( فتوکاتالیتی + آب دوستی ) از سـال ۲۰۰۲ در بـازار در دسترس بوده اند و هـر روز نیاز و تقاضا استفاده از آن شیشه هـا افزایش می یابد که برای عمـل خـود تمیز شوندگی این شیشه ها نور UV به عنوان یک پیش شرط لازم است . بنابراین شیشه هـا را می توان تنها برای سطوح خارجی بکار برد . با اعمال پوشش خـاص ( اکسیدتیتانیوم ) و بکارگیـری UV که در بخشی از نور خورشید وجود دارد ، تشکیل اکسیژنی فعال بر روی سطح شیشه تسریع می گردد.
این اکسیژن به لکه های چربی آلی روی سطح شیشه حمله کرده و با تجزیه سطح تماس بین شیشه و چربی چسبندگی کاهش می یابد و چربی می تواند بهتر شسته شود ، بنابراین چربی بطور کامل خـارج می شود . به طور طبیعـی شیشه هایی با ترکیبی از خواص فتوکاتالیتی و آب دوستی تحت عنـوان شیشه های خود تمیز شونده نامیده می شوند.
فرایند خود تمیز شوندگی :
تذکر :
- این پوشش ها در مواردی استفاده می شوند که محل پوشش داده شده در معرض تابش نور خورشید ( نیازمند به اشعه ی UV ) و بارش باران باشد
مزایا :
- به نظافت دوره ای نیاز ندارد .
- اشعه ی UV خورشید از آنها رد نمی شود در نتیجه از رنگ پریدگی سطوح در منازل ، محیط کار ، تجهیزات داخل ماشین (داشبرد و … ) جلوگیری می کنند.
- لکه ها به مرور زمان از سطوح این نوع شیشه ها پاک می شوند.
- گرد و خاک بر روی این شیشه ها نمی نشیند در نتیجه در روزهای بارانی گل و لای بر روی این شیشه ها تشکیل نمی شود .